Δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές στη Γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή, η Ομοσπονδία Γερμανικών Εργοδοτικών Ενώσεων (BDA) έφερε ξανά στο προσκήνιο το αίτημα για μείωση των παροχών και την σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. Ο πρόεδρός της, Rainer Dulger, δήλωσε ότι το κόστος των μισθολογικών επιβαρύνσεων έχει αυξηθεί δραματικά και απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Υποστήριξε πως, καθώς οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, θα υπάρχουν περισσότεροι συνταξιούχοι και λιγότεροι εργαζόμενοι που καταβάλλουν εισφορές, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη μεταρρύθμιση.
Παρόμοια θέση εξέφρασε και η Monika Schnitzer,
επικεφαλής του "Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων", η οποία
μίλησε σε διαδικτυακό φόρουμ της BDA. Πρότεινε τη δυναμική προσαρμογή του ορίου
ηλικίας συνταξιοδότησης, ώστε να ακολουθεί την αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, αν δεν γίνουν αλλαγές, το συνταξιοδοτικό θα
συνεχίσει να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς ήδη ένα τέταρτο των
δαπανών διατίθεται για συνταξιοδοτικές πληρωμές. Επεσήμανε ότι από τη δεκαετία
του 1980, ο χρόνος που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι σύνταξη έχει αυξηθεί κατά οκτώ
έτη, γεγονός που αυξάνει σημαντικά το κόστος του συστήματος.
Ωστόσο, οι υποστηρικτές αυτών των αλλαγών
παραλείπουν να αναφέρουν ορισμένα βασικά δεδομένα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη
του ΟΟΣΑ, οι Γερμανοί εργάζονται περισσότερα χρόνια πριν από τη συνταξιοδότηση
συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το 2022, η ηλικία συνταξιοδότησης στη
Γερμανία ήταν περίπου τα 66 έτη, ενώ σε άλλες χώρες ήταν τα 62. Η σταδιακή
αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη έχει ήδη δρομολογηθεί από
το 2007 μέσω του "Νόμου Προσαρμογής Ορίων Ηλικίας", που αφορά όσους
γεννήθηκαν από το 1964 και μετά.
Το γερμανικό παράδειγμα ακολουθούν και άλλες
ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία, το 2023, η ελάχιστη ηλικία συνταξιοδότησης
αυξήθηκε από τα 62 στα 64 έτη, ενώ απαιτούνται πλέον 43 χρόνια εισφορών για
πλήρη σύνταξη. Όσοι δεν συμπληρώνουν αυτό το διάστημα, θα πρέπει να εργάζονται
μέχρι τα 67. Στην Ιταλία, το όριο συνταξιοδότησης έχει αυξηθεί στα 67 έτη, αν
και υπάρχουν εξαιρέσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων. Ωστόσο, η
ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει την κατάργηση αυτών των εξαιρέσεων, γεγονός που
σημαίνει ότι οι νέοι εργαζόμενοι μπορεί να χρειαστεί να δουλεύουν μέχρι τα 71
τους χρόνια.
Η Δανία έχει ήδη υιοθετήσει ένα σύστημα
προσαρμογής του ορίου συνταξιοδότησης βάσει του προσδόκιμου ζωής. Σήμερα, η
ηλικία συνταξιοδότησης είναι στα 67 έτη, αλλά μέχρι το 2040 θα φτάσει τα 70. Αν
η αύξηση του προσδόκιμου ζωής συνεχιστεί, ένας 25χρονος Δανός σήμερα ενδέχεται
να εργάζεται μέχρι τα 74 του χρόνια.
Αν και το μέσο προσδόκιμο
ζωής έχει αυξηθεί, δεν συμβαίνει το ίδιο για όλες τις κοινωνικές ομάδες. Οι
χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν σημαντικά μικρότερο προσδόκιμο ζωής,
κάτι που σημαίνει ότι πολλοί από αυτούς δεν προλαβαίνουν να επωφεληθούν από τη
σύνταξή τους. Αυτό εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το κατά πόσο είναι δίκαιη μια
μεταρρύθμιση που επιβάλλει σε όλους αυξημένα όρια συνταξιοδότησης, ανεξάρτητα
από τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες στις οποίες έχουν ζήσει και
εργαστεί.
Με στοιχεία από την εφημερίδα unsere zeit